Hoe het begon, zich ontwikkelde en nu is
De historische vereniging Oud-Wageningen is opgericht op 17 april 1973.
Het initiatief was uitgegaan van J.J. de Goede, die samen met geestverwanten als A.W.W. Daniëls, G. Datema, P. Holleman, A.G. Steenbergen en F.T. Verwoert besloot tot een eerste bijeenkomst in Junushoff. Veel geïnteresseerde Wageningers bezochten deze eerste bijeenkomst. Het idee om in Wageningen een historische vereniging op te richten werd op deze avond gerealiseerd.
In de beginjaren van de vereniging werd alles vanuit huiskamers georganiseerd. Een bekend fenomeen uit die jaren was de leeskoffer die op verzoek van de leden een rondgang door Wageningen maakte en gefaciliteerd werd vanuit de huisbibliotheek van Ton Steenbergen. Ook voor de opslag van het in omvang toenemende bibliotheek- en documentatiemateriaal werd ad-hoc ruimte geregeld door Ton Steenbergen.
In de loop van de tijd zijn enkele tentoonstellingen gehouden en vonden excursies plaats. De tentoonstellingen zijn thans de taak van het museum. De excursies zijn enkele jaren geleden gestaakt omdat de belangstelling te veel varieerde en het vervoer problemen opleverde. Gebleven zijn de Wageningse rondleidingen door het Gilde, die mede door de vereniging zijn geïnitieerd. Een blijver was ook het contactblad, dat eerst de titel ‘Wagenwegen’ droeg en thans ‘Oud Wageningen’ heet.
Het huisvesting- en opslagvraagstuk ontwikkelde zich in de schaduw van de inzet van de vereniging tot het realiseren van een Historisch Museum.
J.J. de Goede, de eerste voorzitter van de vereniging was direct na de oprichting ervan de initiatiefnemer tot de oprichting van een Historisch Museum. De latere voorzitters F. van der Have en A.C. Zeven hebben over de realisatie van dit plan jarenlang overleg gevoerd met de gemeente Wageningen. Het bestuur van de vereniging besloot in 1985 tot het oprichten van een museumcommissie. Deze commissie startte op 11 juni 1985 haar werkzaamheden en bracht de wens van de vereniging onder de aandacht van de gemeenteraad: de plannen werden concreter. Daarna is de museumcommissie vervangen door een ‘bestuur in oprichting van de Stichting Historisch Museum’.
In 1986 kreeg de Stichting Historisch Museum van de gemeente Wageningen de beschikking over de benedenverdieping van Villa Vada, gelegen aan het Bowlespark 1a. Op 2 mei 1988 werd het museum De Casteelse Poort officieel geopend. In oktober 1994 besloot de gemeente Wageningen om vanaf 1996 het gehele pand ter beschikking te stellen. Na een ingrijpende verbouwing werd het museum op 8 januari 1999 officieel heropend.
Voor de vereniging betekende dit dat zij een eigen werk- en opslagruimte kreeg in zaal I van het museum. De op verschillende plaatsen opgeslagen foto’s, boeken en tijdschriften konden samengebracht worden. Zaal I werd, als Documentatiecentrum van de Historische Vereniging Oud Wageningen, hernoemd naar de oprichter van de verenging, de J.J. de Goedezaal’.
Naast het tijdschrift ‘Oud Wageningen’ richt het hoofdaspect van de activiteiten van de vereniging zich thans op het houden van lezingen, uitgeven van een Historische reeks, archeologie en het documenteren en toegankelijk maken van bestaand en ingebracht schriftelijk en fotomateriaal dat van belang is voor de geschiedenis van Wageningen.