100 jaar opslag en distributie van benzine en petroleum in Wageningen (1902 tot 2002) In het Gemeente Archief van Wageningen zijn er dozen met slooparchieven, bouwarchieven en Hinderwetvergunningen doorzocht. En alle, voor dit onderzoek, relevante gegevens zijn opgenomen in een nieuw databestand. Door de data te selecteren zijn er veel grote en kleine garages, werkplaatsen en distributiepunten voor brandstof gevonden. In de onderstaande afbeelding zijn posities van de Hinderwetvergunningen uit de periode 1902 t/m 2002 aangegeven. Bewust is er gekozen om de hotspots op een vrij recente kaart van Wageningen te projecteren. Zoals dit kaartje weergeeft is er veel handel geweest brandstoffen. (Kaart: Hans van der Beek) Legenda:
- Zwart is een bestaande garage, die geen brandstof verkoopt.
- Groen is een distributiepunt van brandstof, soms in combinatie met een garage.
- Rood was een distributiepunt van benzine en dieselolie, maar is ontmanteld.
- Blauw was een distributiepunt van petroleum, maar is ontmanteld.
Voor 1900 was benzine alleen verkrijgbaar bij de apotheek en dat was dan ligroïne, een soort wasbenzine. Al spoedig wordt de benzine aangeboden bij fietsenmakers en garages in blikken van vier of zes liter. Het benzineblik op de foto staat op de treeplank van een auto en in het ronde blik zit smeerolie voor de motor. (Foto: Hans van Gogh)
Omstreeks 1923 onderhandelt Henri Bakker met NV Acetylena (Shell) over het oprichten van een benzinepomp voor de garage aan Kapelstraat 1. Op deze foto staat waarschijnlijk de eerste benzinepomp van Wageningen. (Foto: HVOW) In 1924 volgt J.J. van der Kolk met een benzinepomp aan Rijksstraatweg 12, ook nu wordt de Hinderwetvergunning aangevraagd door NV Acetylena (Shell). Tot 1940 komen nog 40 aanvragen voor het opslaan en verkopen van petroleum en benzine. Praktisch al deze aanvragen worden gedaan door de grote oliemaatschappijen zoals Shell, Texaco/Caltex en Standard Olie. Petroleum voor het huishoudelijk gebruik zoals voor verwarming, verlichting en kooktoestellen wordt door een handelaar aan huis bezorgd. Met een handkar, al of niet met een trekhond onder de kar, worden blikken petroleum verkocht. Soms lag er een drum*) met petroleum in de kar en wordt de petroleum per liter aangeboden. Deze handelaar heeft in zijn bedrijf een paar honderd liter petroleum in opslag of gaat bij een centraal punt in Wageningen zijn voorraad aanvullen.
*) is een rond stalen vat van 200 liter.
Bronnen: Wikipedia, Gemeentearchief Wageningen, Historische vereniging Oud Wageningen,